فروشگاه اینترنتی کالا زیست

رنگ آمیزی گرم (Gram Staining) :

رنگ آمیزی گرم جزء تکنیک های مهم و با کاربرد گسترده می باشد که در سال 1884 توسط دکتر کریستین گرم (Dr. Christian Gram) ابداع شد. این رنگ آمیزی، باکتری ها را به دو دسته ی گرم مثبت و گرم منفی طبقه بندی می کند. همچنین این رنگ آمیزی کمک به تعیین مورفولوژی سلولی، اندازه و طبقه بندی باکتری ها کرد.

اصول رنگ آمیزی گرم:

ساختار دیواره ی سلولی ارگانیسم تعیین کننده ی گرم مثبت یا گرم منفی بودن آن ارگانیسم می باشد. زمانی که باکتری با رنگ های اولیه رنگ آمیزی و سپس فیکس شود، برخی باکتری ها توانایی حفظ رنگ اولیه را بوسیله ی مقاومت در برابر رنگ زدایی دارند در صورتی که بقیه ی باکتری ها فاقد این مقاومت بوده و رنگ زدایی می شوند. آن دسته از باکتری هایی که رنگ اولیه را نگه می دارند، گرم مثبت و آن دسته دیگر را گرم منفی می گویند.

کریستال ویوله (Crystal Violet یا CV) در محلول آبی به یون های سازنده اش (CV+ و Cl-) تقسیم می شود. این یون ها به دیواره ی سلولی و غشای سلولی باکتری های گرم مثبت و گرم منفی نفوذ می کنند. یون CV+ تعامل با اجزای بخش منفی سلول های باکتریایی دارد و سلول را به رنگ بنفش در می آورد.

یدین (Iodin یا I) به عنوان ماده ی تثبیت کننده با CV+ استفاده شده و کمپلکس بزرگی را از کریستال ویوله و یدین (CV-I) در طول لایه ی داخلی و خارجی سلول تشکیل می دهد.

زمانی که یک رنگزدا مانند الکل یا استون اضافه می شود، با لیپیدهای غشای سلولی واکنش می دهد.  از آنجایی که ارگانیسم های گرم منفی دارای لایه ی پپتیدوگلیکان نازکی هستند (1 تا 2 لایه) و نیز دارای لایه ی لیپوپلی ساکارید اضافی هستند که با اضافه کردن الکل به شکل محلول درمی آید، پس ارگانیسم های گرم منفی نمی توانند کمپلکس را نگه دارند و با شسته شدن کمپلکس، رنگ خود را نیز از دست می دهند. 

در مقابل باکتری های گرم مثبت پس از اضافه کردن اتانول، دهیدراته می شوند. این کار باعث بسته شدن منافذ در دیواره ی سلولی شده و از خروج رنگ از سلول جلوگیری می کند. همچنین با توجه به ماهیت ضخیم و چند لایه ای پپتیدوگلیکان (40 لایه) کمپلکس بزرگ CV-I در باکتری گرم مثبت به دام می افتد.

پس از رنگ زدایی، باکتری گرم مثبت به رنگ بنفش باقی می ماند و باکتری گرم منفی رنگ خود را از دست می دهد. سپس یک رنگ دارای بار مثبت مثل سافرانین (safranin) یا فوشین بازی (basic fuchsin) اضافه شده که باعث رنگ گرفتن باکتری های گرم منفی به رنگ صورتی یا قرمز می گردد.